Dừng xe bất cẩn gây tai nạn, tài xế có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Dừng xe bất cẩn gây tai nạn, tài xế có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự là vấn đề pháp lý được rất nhiều người quan tâm trong bối cảnh tai nạn giao thông do lỗi dừng, đỗ sai quy định ngày càng gia tăng. Không ít trường hợp tài xế tưởng rằng chỉ cần bật tín hiệu hoặc tấp vào lề là đủ an toàn, nhưng thực tế hành vi dừng xe thiếu quan sát, không đúng vị trí có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Khi gây tai nạn, ngoài trách nhiệm bồi thường dân sự, người điều khiển phương tiện còn có nguy cơ bị xử lý hình sự theo quy định của pháp luật. Vậy cụ thể, những tình huống nào có thể dẫn đến truy cứu trách nhiệm và mức xử phạt ra sao?

Dừng xe bất cẩn gây tai nạn, tài xế có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Trong thực tế giao thông, không ít tai nạn nghiêm trọng xảy ra chỉ vì một hành vi tưởng chừng nhỏ: dừng xe bất cẩn. Nhiều tài xế tùy tiện dừng hoặc đỗ xe sai quy định, không bật tín hiệu, không đặt cảnh báo… khiến phương tiện khác không kịp xử lý và dẫn đến hậu quả thương tâm.

Theo quy định pháp luật, hành vi dừng xe bất cẩn gây tai nạn không chỉ bị xử phạt hành chính mà còn có thể khiến tài xế bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

1. Hành vi “dừng xe bất cẩn” vi phạm quy định thế nào?

Luật giao thông đường bộ quy định rõ về nguyên tắc dừng, đỗ xe như sau:

• Phải dừng sát lề đường, không chiếm phần đường xe chạy.
• Không dừng, đỗ ở nơi có biển cấm dừng/đỗ, trên cầu, hầm, ngã ba, ngã tư, khúc cua tầm nhìn hạn chế.
• Trên cao tốc, chỉ được dừng ở làn khẩn cấp và phải đặt biển báo phản quang cách tối thiểu 150m phía sau.

Nếu tài xế vi phạm những nguyên tắc này và gây tai nạn, sẽ bị xử phạt theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP với mức phạt từ 20 – 22 triệu đồng, đồng thời bị trừ 10 điểm trên giấy phép lái xe.

2. Khi nào bị truy cứu trách nhiệm hình sự?

Không phải mọi trường hợp dừng xe bất cẩn đều bị xử lý hình sự. Tuy nhiên, khi hậu quả nghiêm trọng xảy ra, trách nhiệm sẽ nâng lên mức hình sự theo Điều 260 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017).

Cụ thể, tài xế có thể bị truy cứu nếu hành vi dừng/đỗ sai quy định:

• Làm chết người;
• Gây thương tích từ 61% trở lên cho một người, hoặc cho nhiều người với tổng tỷ lệ 61 – 121%;
• Gây thiệt hại tài sản từ 100 triệu đồng trở lên.

Khung hình phạt cơ bản là 1 – 5 năm tù.
Nếu có tình tiết tăng nặng như say rượu, dùng chất kích thích, bỏ chạy, không cứu giúp nạn nhân, không có giấy phép lái xe, mức án có thể lên đến 10 năm tù.

2. Mấu chốt pháp lý: Quan hệ nhân quả

Điểm quan trọng trong việc xem xét trách nhiệm hình sự là quan hệ nhân quả. Nghĩa là, hậu quả tai nạn phải xuất phát trực tiếp từ hành vi dừng xe sai quy định.

Ví dụ:

• Tài xế đỗ xe giữa làn cao tốc ban đêm mà không đặt cảnh báo, xe phía sau không thấy kịp và tông vào, gây chết người, có đủ căn cứ truy cứu hình sự.
• Ngược lại, nếu xe phía sau chạy quá tốc độ, lấn làn, say xỉn và gây tai nạn, lỗi có thể được xem xét chia sẻ, không hoàn toàn thuộc về người dừng xe.

4. Cách phòng tránh để không “bất cẩn thành tội phạm”

Để không rơi vào tình huống đáng tiếc, tài xế cần:

• Luôn dừng xe đúng nơi quy định, sát lề, không gây cản trở giao thông.
• Khi dừng trên cao tốc, phải bật đèn cảnh báo, đặt biển tam giác phản quang ≥150m phía sau.
• Tránh dừng ở khu vực che khuất tầm nhìn hoặc có biển báo cấm.
• Khi xe gặp sự cố, cố gắng đưa vào làn khẩn cấp hoặc vị trí an toàn nhất có thể.
• Nếu đã xảy ra va chạm, tuyệt đối không bỏ chạy, mà phải cứu giúp nạn nhân và báo cơ quan chức năng.

Kết luận

Dừng xe bất cẩn gây tai nạn, tài xế có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, đây không phải là cảnh báo suông, mà đã được quy định rõ trong Bộ luật Hình sự. Một hành động thiếu cẩn trọng có thể khiến tài xế phải trả giá bằng án phạt tù, cùng những hệ lụy pháp lý và đạo đức nặng nề. Vì vậy, mỗi người cầm lái cần tuyệt đối tuân thủ quy định về dừng, đỗ, đặt an toàn của bản thân và cộng đồng lên hàng đầu.

Xem thêm: Bị CSGT phạt nguội bao lâu thì lỗi hiển thị trên hệ thống?

Những thông tin về việc dừng xe bất cẩn gây tai nạn, tài xế có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự hy vọng rằng sẽ có ích cho mọi người trong việc tham gia giao thông.